«ДӘРІХАНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНЕ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ҮЙРЕТУ»

ҚЫСҚАМЕРЗІМДІК ОҚЫТУ КУРСЫНЫҢ

ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛЫ

«ТЕМІРТАУ ҚАЛАСЫНЫҢ ТІЛДЕРДІ ДАМЫТУ ОРТАЛЫҒЫ» КММ

Шағын және орта бизнес өкілдеріне қарапайым деңгейде тілдік қарым-қатынасқа түсу үшін, салаға бағытталып құрастырылған қысқамерзімдік қазақ тілі курсының әдістемелік оқу құралы. бет.

Құрастырушылар:

Теміртау 2022

1. СӘЛЕМДЕСУ, ҚОШТАСУ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

сәлеметсіз бе	здравствуйте
амансың ба?	здравствуйте
қаліңіз қалай?	как дела?
жұмысыңыз қалай?	как работа?
отбасыңыз қалай?	как семья?
денсаулығыңыз қалай? көңіл-күйіңіз қалай?	как здоровье? как настроение?
не жаңалық бар?	какие новости?
сізді көргеніме өте қуаныштымын!	очень рад(а) вас видеть!
өзіңіз қалайсыз?	как сами?
ешқандай жаңалық жоқ.	никаких новостей нет.
рақмет, жақсы.	спасибо, хорошо.
сау бол(ыңыз)!	до свидания!
аман бол(ыңыз)!	будь(те) здоров(ы)!
кездескенше!	до встречи!

ГРАММАТИКА«Әліпби»

Дыбыс	Дыбыс сипаты	Дыбысталуы	Мысалдар
Әә	мягкий, широкий гласный	при произношении звука «Ә» кончик языка придвинут вперед.	әлем – мир жәрдем – помощь
Өө	мягкий, губной, широкий гласный	при произношении звука «Ө» губы округляются и сильно вытягиваются вперед	өмір – жизнь сөздік – словарь
Ұұ	твердый, губной, узкий гласный	при произношении звука «Ұ» губы округляясьтянутся  вперед, язык оттянут назад	ұл – сын ұжым – коллектив
Үү	мягкий, губной, узкий гласный	при произношении звука «Ү»  губы округляются, кончик языка упирается в нижние зубы	бүгін – день күн – день
Іі	мягкий, узкий гласный	при произношении звука «І» кончик языка касается нижних зубов.	тіл – язык әріптес – коллега
Ғғ	звонкий, щелевой согласный	при произношении звука «Ғ» задняя часть языка приближается к краю нёба, и воздух проходит между ними	ғимарат – здание сағат – часы
Ққ	қлухой, взрывной согласный	при произношении звука «Қ» задняя часть языка поднимаясь, касается задней стенки нёба	құжат – документ бастық – начальник
ң	носовой, заднеязычный согласный	при произношении звука «Ң» задняя часть языка упирается в нёбо, и воздух выходит через нос	кеңсе –офис жаңалық – новость
һ	Глухой, щелевой согласный звук	при произношении звука «Һ» Воздух проходит через гортань без помех.	шаһар – город гауһар – алмаз

СӨЙЛЕСУ«Сәлемдесу»

Сәлеметсіз бе, апа! Амансың ба, балам. Апа, денсаулығыңыз қалай? Рақмет, жақсы. Өзің қалайсың? Не жаңалық бар? Жақсымын, ешқандай жаңалық жоқ. Отбасың аман ба? Иә, аман. Апа сізді көргеніме қуаныштымын! Мен де, балам. Аман болыңыз! Кездескенше!

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Әріптердің тиістісін қойыңыз
-а/-ә	С…лем, ….ріптес, отб…сы, д…рігер, ….ке, ад….м, ….йел
-ы/-і	Хан…..м, ін….шек, қар….ндас, дәр.., қалайс….ң, жақс….
-ұ/-ү	Ж…мыс, ….стел, м…ғалім, ж…ма, қ…жат, …л, к….н
-о/-ө	..зіңіз, с…здік, …тбасы, к…ңіл – күй, қ…л, …л
-к/-қ	Жа…сы, сөзді…, ра…мет, денсаулы…, есі…, басты…, жаңалы…
-г/-ғ	Бү…ін, шы…у, дәрі…ер, …аламтор, …үл, а…а, қа..аз
-н/-ң	А…шы, а…а, за…гер, …ауқан, бүгі…, ша…, ама…
-х/-һ	Гау…ар, …ат, кітап…ана, жи…аз, дәрі…ана, ша…ар, …алық

2. СІЗ ҚАЗАҚ ТІЛІН БІЛЕСІЗ БЕ?

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

Сіз қазақ тілін білесіз бе?	Вы знаете казахский язык?
енді үйреніп жатырмын	только учусь
мемлекеттік тіл	государственный язык
қазақ тілі курсы	курс казахского языка
оқытушы	преподаватель
тыңдаушы, тіл үйренуші	слушатель

ГРАММАТИКА«Дыбыстар»

Дыбыс

Звуки

Дауысты Дауыссыз

Гласные Согласные

Жуан Жіңішке Қатаң Ұяң Үнді

(твердые) (мягкие) (глухие) (звонкие) (сонорные)

а,о,(у),ұ,ы; ә,е,и,ө,(у),ү,і,э;к,қ,п,с,т, б,в,г,д,ж,з; й,л,м,н,ң,р,(у);

Һ,ч,ц,ш,щ;

Слово ТВЁРДОЕ, если в нём присутствуют гласные буквы:

‘а, о, ұ, ы’. Например: орман-лес, айран-кефир, жұмыс-работа

Слово МЯГКОЕ, если в нём гласные буквы:

‘ә, ө, ү, і, е, э’. Например: өмір-жизнь, жүрек-сердце, тіл-язык.

Заттың атын, заттық ұғымды білдіретін сөз табы ЗАТ ЕСІМ деп аталады.

Сұрақтары:

Кім? Кімдер?Не? Нелер?

Мысалы: Мысалы:

Мұғалім, Мұғалімдер Кітап, Кітаптар

Әріптес, Әріптестер Дәптер, дәптерлер

Дос, достар Сөздік, сөздіктер

СӨЙЛЕСУ«Сіз қазақ тілін білесіз бе?»

Сәлем, Анна! Сәлем, Гүлім! Қалің қалай? Рақмет, жақсы. Өзің қалайсың? Не жаңалық бар? Жақсымын, қазақ тілі курсына барып жүрмін. Сен қазақ тілін білесің бе? Енді үйреніп жатырмын. Жақсы, мен қуаныштымын! Рақмет, Гүлім. Сау бол, Анна! Кездескенше!

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Сәлемдесу, қоштасу тақырыптарында жуан, жіңішке және аралас сөздерді кестеге толтырып жазыңыздар
жуан сөздер	жіңішке сөздер	аралас сөздер
Амандасу ……	Сәлемдесу …….	Рақмет ……

3. ТАНЫСУ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

танысайық	давайте, познакомимся.
таныс болайық	будем знакомы.
сізбен танысуға бола ма?	можно с вами познакомиться?
сенiң атың (есімің) кiм?	как тебя зовут?
сiздiң атыңыз (есіміңіз) кiм?	как вас зовут?
сенiң аты-жөнiң кiм?	как твое имя-отчество?
сiздiң аты-жөнiңiз кiм?	сiздiң аты-жөнiңiз кiм?
менiң атым /есiмiм/	меня зовут
менiң аты-жөнiм	меня зовут (мое имя-отчество)
оның аты /есiмi, аты-жөнi/ кiм?	как его зовут?
оның аты /есiмi, аты-жөнi/	его зовут
танысып қойыңыз, …	знакомьтесь …
таныстыруға рұқсат етіңіз.	разрешите вас познакомить.
танысқаныма қуаныштымын!	рад(а) познакомиться!

ГРАММАТИКА«Жіктеу және сілтеу есімдіктері» 

мен, сен, сіз, ол – я, ты, Вы, он біз, сендер, сіздер, олар – мы, вы, Вы, они мынау, бұл, осы – это, этот анау, ол, сол – тот, та

ГРАММАТИКА«Тәуелдік жалғау»

Менің ат+ЫМ, есім+ІМ, отбасы+М Сенің ат+ЫҢ, есім+ІҢ, отбасы+Ң Сіздің ат+ЫҢЫЗ, есім+ІҢІЗ, отбасы+ҢЫЗ, (-ҢІЗ) Оның ат+Ы, есім+І, отбасы+0 Біздің ат+ЫМЫЗ, есім+ІМІЗ, отбасы+МЫЗ, (-МІЗ) Сендердің ат+ТАРЫҢ, есім+ДЕРІҢ, отбасы+ЛАРЫҢ, (-ЛЕРІҢ) Сіздердің ат+ТАРЫҢЫЗ, есім+ДЕРІҢІЗ, отбасы+ЛАРЫҢЫЗ, (-ЛЕРІҢІЗ) Олардың ат+Ы/ТАРЫ, есім+І/ДЕРІ, отбасы+/ЛАРЫ

СӨЙЛЕСУ«Танысу»

Сізбен танысуға болады ма? Иә, болады. Атыңыз кім? Атым – Ольга. Сіздің аты – жөніңіз кім? Менің аты-жөнім – Наталья Алексеевна. Ал мына кісі менің әріптесім – Анна Владимировна. Сіздермен танысқаныма қуаныштымын. Рақмет, біз де. Сау болыңыз, Ольга. Кездескенше!

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Диалогты толықтырыңыз

-Сәлеметсіз бе!

-Келіңіз, танысайық!

-Менің аты жөнім _____________________

-Сізбен танысуға бола ма?

Сіздің атыңыз кім?

-Әрине, менің атым _____________________

-Танысып қойыңыз, бұл ___________________

-Танысқаныма қуаныштымын!

Диалогты жалғастырыңыз

-Сәлеметсіз бе, _____________________

-Көңіл-күйіңіз қалай?

– _____________________________

-Денсаулығыңыз жақсы ма?

– _____________________________

– _____________________________

4. ӨЗІМ ТУРАЛЫ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

әйел	женщина, жена
жас	возраст, лет
ер, күйеу	мужчина, муж
мамандық	профессия
бос уақыт	свободное время
тұрмыста	замужем
дәріханашы	аптекарь
жұмыс істеймін	работаю
тудым	родился
отбасы	семья
ұлт	национальность

ГРАММАТИКА«Көптік жалғау» 

дыбыстар (звуки)	жуан дауыстылар (добавляются к твердым гласным)	жіңішке (дауыстылар добавляются к мягким гласным)	мысалдар (примеры)
гласные и сонорные р, й, у	– ЛАР	– ЛЕР	бала+лар дәрі+лер
звонкие з, ж и сонорные л,м,н,ң	– ДАР	– ДЕР	қыз+дар әйел+дер
глухие и звонкие б,в,г,д	– ТАР	– ТЕР	мамандық+тар сөздік+тер

СӨЙЛЕСУ«Өзім туралы»

Менің атым -Ольга. Тегім (фамилиям) -Смирнова. Мен Теміртауда тудым. Мен отыз жастамын. Менің мамандығым фармацефт Мен дәріханада жұмыс істеймін. Мен тұрмыстамын. Күйеуім – заңгер. Екі балам бар. Бос уақытымда спортпен айналысамын.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Көптік жалғауын жалғаңыз

отбасы…, жұмыс…, әйел…

сөздік…, мамандық…, заңгер…

аспаз…, ұлт…, бала…

Ақпаратты ІІІ жақта жазыңыз.

Аты – жөні: Туған жылы: Ұлты: Отбасы жағдайы: Білімі: Мамандығы: Қызығушылығы: Мекежайы:

5. МЕНІҢ ОТБАСЫМ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

отбасы	семья
ата-ана	родители
ата, әже	дедушка, бабушка
әке, шеше (ана)	папа, мама
ұл	сын, мальчик
қыз	дочь, девочка
аға	старший брат
іні	младший брат
әпке	старшая сестра
қарындас сіңлі	мл.сестра по отношен.мужского пола мл.сестра по отношен.женского пола
немере, шөбере	внук, правнук
жиен	племянник; племянница (дети сестры)
жеңге, келін	невестка
жезде, күйеу бала	зять
ағайын	родные братья
нағашы	родственник по линии матери
туыс (туысқан)	родственник
құда, құдағи	сват

ГРАММАТИКА «Септік жалғаулары» 

Септік Падеж	Сұрақтар (вопросы)	Жалғаулар (окончания)	Мысал (пример)
Атау(именительный)	кiм? (кто?), не? (что?)	Жалғауы жоқ (Нет окончания)	дәріхана (аптека)
Ілік(родительный)	кiмнiң? (кого?), ненiң? (чего?)	-ның/–нің, -дың/-дің, -тың/-тің	дәріхананың (аптеки)
Барыс(дательный)	кiмге? (кому?), неге? (чему?), қайда? (куда?)	-ға/-ге, -қа/-ке, -на/-не, -а/-е	дәріханаға (в аптеку)
Табыс(винительный)	кiмдi? (кого?), ненi? (что?)	-ды/-ді, -ты/-ті, -ны/-ні, -н	дәріхананы  (аптеку)
Жатыс (местный)	кiмде? (у кого?), неде? (на чём? в чём?), қайда? (где?), қашан? (когда?)	-да/-де, -та/-те, -нда/-нде	дәріханада  (в аптеке)
(Шығысисходный)	кiмнен? (от кого?), неден? (от чего?), қайдан? (от куда?)	-дан/-ден, -тан/-тен, -нан/-нен	дәріханадан  (из аптеки)
Көмектес(творительный)	кiммен? (с кем?), немен? (с чем?)	-мен, -бен, -пен	дәріханамен  (с аптекой)

СӨЙЛЕСУ«Менің отбасым»

-Сәлем, Айнұр! -Сәлем, Зухра! Сіздің отбасыңыз бар ма? -Ия, менің отбасым бар. -Отбасыңызда қанша адам бар? -Отбасымда төрт адам бар: күйеуім, бір қызым, бір ұлым және өзім. – Сіз қайда жұмыс істейсіз? -Мен дәріханада жұмыс істеймін. -Балаларыңыз оқиды ма? -Ия қызым тоғызыншы сыныпта, ұлым Университетте заң факультетінде оқиды. -Күйеуіңіз қайда жұмыс істейді? -Бір фирмада құрылысшы болып жұмыс істейді.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Кестені толтырыңыз Керек сөздер: әке, қыз, әже, іні, ана, аға, сіңлі, ұл, келін, күйеу
әке	қыз

Жақша ішіндегі сөздерді қазақ тіліне аударыңыздар

Менің (родственник) көп. Демалыс немесе мереке күндері (дети сестры) жиі келіп тұрады. Отбасымыз үлкен.Менің (старшие брат, сестра), (младший брат и млалшая сестры) бар. Демалыс күндері және мерекелерде үйге көп (родственники) жиналады. Үлкен отбасы болған маған ұнайды.

6. Бақылау тест

Аударыңыз
1	отбасыңыз қалай?
2	денсаулығыңыз қалай?
3	көңіл-күйіңіз қалай?
4	не жаңалық бар?
5	ұл
6	қыз
7	аға
8	іні
9	бос уақыт
10	тұрмыста
11	дәріханашы
12	жұмыс істеймін
13	оның аты /есiмi, аты-жөнi/
14	танысып қойыңыз, …
15	таныстыруға рұқсат етіңіз.
16	танысқаныма қуаныштымын!
17	сіз қазақ тілін білесіз бе?
18	енді үйреніп жатырмын
19	оқытушы
20	тыңдаушы, тіл үйренуші

Аударыңыз
1	будь(те) здоров(ы)!
2	до встречи!
3	семья
4	родители
5	женщина, жена
6	возраст, лет
7	как вас зовут?
8	как твое имя-отчество?
9	Государственный язык
10	Вы знаете казахский язык?

 

7. МЕНІҢ ЖҰМЫС ОРНЫМ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

мен – дәріханашымын	я – аптекарь
науқас, емделуші	пациент, больной
дәрі	лекарство
дәріхана	аптека
қандай көмек көрсете аламын?	чем я могу помочь?
міне, алыңыз	вот, возьмите
дәрігердің рецепті бар ма?	есть рецепт врача?
сауығып кетіңіз	выздоравливайте
рақмет! сау болыңыз!	спасибо! до свидания!

ГРАММАТИКА«Етістіктер» 

СӨЙЛЕСУ«Жұмыс орным»

-Сәлеметсіз бе! -Сәлеметсіз бе! – Сізге қандай көмек көрсете аламын? -Маған тұмаудан дәрі керек еді. -Сізде дәрігердің рецетісі бар ма ба. -Иә, бар. -Міне, алыңыз. -Жақсы, рақмет. Сау болыңыз! -Сау болыңыз! Сауығып кетіңіз.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Сөздер мен мөз тіркестерін сәйкестендіріңіз.
-Сәлеметсіз бе!	Ия, дәріхана
-Рецепт бар ма?	Сау болыңыз!
-Сауығып кетіңіз!	Рақмет
-Бұл дәріхана ма?	Сәлеметсіз бе.
-Сау болыңыз!	Иә, бар

8. Телефонмен сөйлесу

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

ұялы телефон	сотовый телефон
телефон соғу	звонить, позвонить
шақыру	приглосить
сөйлесу	разговаривать, поговорить
күту	ожидать
хабарлама	сообщение
бос емес	занят
сұрау	спросить
жауап беру	ответить

ГРАММАТИКА «Сұрау есімдіктері» 

Сұрау есімдіктері – заттар мен құбылыстардың атын, санын, сапасын, мекенін, мезгілін, амалын т.б. білу мақсатында айтылатын сөздер. Сұрау есімдіктеріне кім? не? қалай? қашан? қай? қандай? қайдан? нешеу? қайда? қайсы? сұрақтары жатады. Сұрау есімдіктері (вопросительные местоимения) – это слова, которые употребляются для того, чтобы узнать название, количество, качество предметов и явлений, место, время, способ действия. К ним относятся вопросы кім? (кто?) не? (что?) қалай? (как?) қашан? (когда?) қай? (который?) қандай? (какой?) қайдан? (откуда?) неше? (сколько?) қанша? (сколько?) қайда? (куда?) қайсы? (который?) и др.

СӨЙЛЕСУ «Телефонмен сөйлесу әдебі»

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Сөздерді рет-ретімен қойып, сөйлем құрастырыңыз.

1. Мен, шақырдым, досымды, телефонға.
2. Жерде, телефон-автомат, жақын, ең, осы.
3. Інім, барды, сөйлесу пунктіне.
4. Анар, кетті, арқылы, телефон, сөйлесуге.
5. Жұмабай, Қанатпен, сөйлеседі, жиі, телефон, арқылы.

9. ДӘРІХАНАДА

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

мақта	вата
жылытқы	грелка
тамшы	капли
дәрі-дәрмек	лекарства
жақпамай	мазь
дәке	марля
дәрітамызғыш	пипетка
ұнтақ	порошки
таблетка	таблетки

ГРАММАТИКА «Септік жалғаулары» 

2. СӨЙЛЕСУ «Дәріханада»

• Сәлеметсіз бе?
• Сәлеметсіз,маған тамақ ауруына (бас, асқазан ауруына) дәрі бере аласыз ба?
• Тамақ ауруына «Стрепсилс» алуға кеңес беремін.
• Маған тұмауды және жөтелді басатын дәрі бересіз бе?
• Температура және тұмаудың алдын алатын дәрілерден «Колдрекс», «Тера-Флю», «Фервексті» тұтынуға болады.
• Маған онда «Стрепсилс» лимон дәмімен және Колдрекс берсеңіз.
• Маған стерильді дәке және мақта беріңізші.
• Бұл дәріні тек дәрігердің рецептімен сатып алуға болады.
• Барлығы 2520 тгболады.
• Сауболыңыз! Ауырмаңыз!

3. Оқы, жаз, есте сақта!

ДӘРІХАНАДА – В АПТЕКЕ
Сәлеметсізбе? Кешіріңіз, мен қазақ тілін енді үйреніп жатырмын	Здравствуйте! Извините, я только учусь казахскому языку
Сізде мына дәрі бар ма?	У Вас есть это лекарство?
Маған бас (тіс) ауруынан дәрі беріңізші	Дайте мне лекарство от головной (зубной) боли
Бұл дәріні қалай ішу керектігін түсіндіріңізші	Объясните, пожалуйста, как принимать это лекарство
Мына дәріні бір таблеткадан күніне үш рет қабылдау керек	Это лекарство нужно принимать три раза в день по одной таблетке
Бұл дәріге рецепт керек	На это лекарство нужен рецепт
Мұны тамақ алдында ішу керек пе, әлде тамақтан соң ба?	Это лекарство нужно принимать перед едой или после еды?
Тез сауығып кетіңіз!	Выздоравливайте!
Рақмет! Сау болыңыз!	Спасибо! До свидания!

СӨЗДІК СЛОВАРЬ
мақта	вата
дәрі – дәрмек	лекарства
тамшылар	капли
жақпамай	мазь
дәке	марля
ұнтақ	порошки
таблетка	таблетка

ДӘРІХАНАДА – В АПТЕКЕ
Сәлеметсіз бе?	Здравствуйте?
Сәлеметсіз,маған тамақ ауруына(бас ауруына, асқазан ауруына, жүрек ауруына) дәрі бере аласыз ба?	Здравствуйте,можете ли вы дать лекарство от боли в горле(головы, желудка, сердца)?
Тамақ ауруына Стрепсилс алуға кеңес беремін.	То советую вам взять Стрепсилс.
Маған тұмауды және жөтелді басатын дәрі бересіз бе?	Мне пожалуйста, лекарство от гриппа и кашля?
Температура және тұмаудың алдын алатын дәрілерден Колдрекс,Тера-Флю,Фервексті тұтынуға болады.	Из препаратов, предотвращающих температуру и грипп,можно употреблять Колдрекс,Тера-Флю, Фервекс.
Маған онда Стрепсилс лимон дәмімен және Колдрекс берсеңіз.	-Дайте мне Стрепсилс с лимонным вкусом и Колдрекс.
Суық тигенге қандай дәрі бересіз?	Какие лекарство у вас есть от простуды?
Бұл дәріні күніне неше рет ішу керек?	Сколько раз в день нужно пить это лекарство?
Мұны тамақ алдында(тамақтан кейін) бір ас (шай) қасықтан күніне үш рет қабылдау (ішу) керек.	Принимать (пить) это лекарство три раза в день до еды(после еды) по одной столовой (чайной) ложке.
Маған стерильді дәке және мақта беріңізші.	Дайте мне стерильную марлю и вату, пожалуйста.
Бұл дәріні тек дәрігердің рецептімен сатып алуға болады.	Этот препарат можно приобрести только по рецепту врача.
Барлығы 2520 тг болады.	Всего будет 2520 тг.
Сау болыңыз! Ауырмаңыз!	До свидание!Скорейшего выздоровления.

СӨЗДІК СЛОВАРЬ
вазелин	вазелин
вата	мақта
грелка	жылытқы
капли	тамшы…
лекарства	дәрі-дәрмек
мазь	жақпамай
марля	дәке
пипетка	дәрі тамызғыш
пластырь	пластырь
порошки	ұнтақ…
таблетки	таблетка…

10. Рецепт

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

рецепт жазып беру	выписать рецепт
рецептсіз босатылады	отпускается без рецепта
дәрігердің рецептінсіз босатылады	отпускается без рецепта врача
рецепт бойынша дәрі алу	Получить лекарство по рецепту
Сізде рецепт бар ма?	У Вас есть рецепт?

ГРАММАТИКА «Сан есім» 

Сан есім – заттың санын, мөлшерін, ретін, шамасын білдіретін сөз табы. Сан есім (имя числительное) – часть речи, которая обозначает количество, размер, порядок предмета. Сан есімдер қанша? неше? нешеу? қаншада? қаншадан? нешеден? нешінші? деген сұрақтарға жауап береді. Имена числительные отвечают на вопросы қанша? неше? нешеу? (сколько?), қаншада? (во сколько?), қаншадан? (по сколько?), нешеден? (по сколько?), нешінші? (который?).

СӨЙЛЕСУ «Дәріханада»

– Сәлеметсіз бе?

– Сәлеметсіз бе?

– Маған жөтелге қарсы антибиотик бересіз бе?

– Жөтелге қарсы «Бисептол», «Амоксиклав» бар.

– «Бисептол» берсеңіз болады.

– Сізде, дәрігердің рецепті бар ма?

– Иә, әрине міне алыңыз.

– Жақсы, дәріні нұсқаулық бойынша қабылдаңыз.

– Көп рақмет, сау болыңыз.

– Сау болыңыз.

3. Оқы, жаз, есте сақта!

Аударып көрейік, «Денсаулықты сақтау үшін не істеу керек?»

11. Дәрі – дәрмек қабылдау

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

дәрі – дәрмек қабылдау
уақытылы қабылдау
күніне 2 рет ішу
таңертең қабылдау
дәрігердің кеңесімен қабылдау
дәрумендер ішу
күнделікті қабылдау
кешке қабылдау
1 ай ішу

ГРАММАТИКА «Септік жалғаулары» 

СӨЙЛЕСУ «Дәрігердің қабылдауында»

12. Бақылау тест

13. ДӘРІЛЕР

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

дәрі	лекарства
дәрілер тізімі	список лекарств
жөтелге қарсы дәрілер	лекарства против кашля
аллергияға қарсы дәрілер	лекарства против аллергии
дәрілік өсімдіктер	лекарственные растения
кеңес беру	дать консультацию

ГРАММАТИКА«Етістік +у + жіктік жалғауы –керек/ қажет// керек пе?//қажет пе?» 

СӨЙЛЕСУ«Дәріханада»

-Сәлеметсіз бе! -Сәлеметсіз бе! – Сізге қандай көмек көрсете аламын? -Маған аллергияға қарсы дәрі керек еді. -Сізде дәрігердің рецетісі бар ма? -Иә, бар. -Міне, алыңыз. -Жақсы, рақмет. Сау болыңыз! -Сау болыңыз! Сауығып кетіңіз.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

1. Адам ағзасына пайдалы дәрі – дәрмектің бір түрі
2. Науқас адам кімге қаралады
3. Дәрі – дәрмек сатып алатын дүкен
4. Дәріні неден жасайды?

			Д
			Ә
			Р
			і

14. ДӘРУМЕНДЕР

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

дәрумен	витамин
даму	развитие
ағза	организм
жақсарту
шаршау	усталость
жеткілікті	достаточно
тез	быстро
ой еңбегін
арттыру	повышать
белгіленген	отмечено

ГРАММАТИКА«Сілтеу есімдіктері» 

МЫНАУУ

БҰЛ

СОЛ

ӘНЕ

ОСЫ

АНАУ

СӨЙЛЕСУСұрақ – жауап

1. А дәрумені не үшін қажет?
2. С дәруменінің маңызы қандай?
3. Дәрумендер неже болады?

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойыңыз:

ағзада … , тез … , жүрек жұмысын … , ой еңбегін … , латын әріппен … .

Керекті сөздер: арттыру, жеткілікті болу, белгіленген, шаршау, жақсарту.

15. ҚАНША ТҰРАДЫ?

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

қанша тұрады?	сколько стоит?
ақша	деньги
қандай көмек көрсете аламын?	чем я могу помочь?
ашық	открыто
жабық	закрыто
ұсына аламын	могу предложить
күте тұрыңыз	подождите
қазір әкелемін	сейчас принесу

ГРАММАТИКА«Сан есім» 

Сандарды оқыңыз, айтып жаттығыңыз.

СӨЙЛЕСУ«Қанша тұрады?»

-Сәлеметсіз бе! -Сәлеметсіз бе! – Сізді тыңдап тұрмын! -Маған қызуды түсіретін дәрі керек еді, қанша тұрады? -1800 теңге тұрады -Міне, алыңыз. -Жақсы, рақмет. Сау болыңыз! -Сау болыңыз! Сауығып кетіңіз.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Бағаларды сөзбен жазыңыз.
Жөтелге қарсы дәрі – 945 теңге
Бас ауруына қарсы – 780 теңге
Тіс ауруына қарсы – 1360 теңге
Қызуға қарсы – 2430 теңге
Балаларға арналған дәрумендер – 3500 теңге

16. ЖЕҢІЛДІКТЕР

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

жеңілдіктер	скидки
қолма – қол ақша	наличные деньги
бөліп төлеу	рассрочка
науқан	акция
тағы келіңіз	приходите еще
төлеңіз	платите
пайыз	процент

ГРАММАТИКА«Сан есім» 

Сандарды оқыңыз, айтып жаттығыңыз.

СӨЙЛЕСУ«Жеңілдіктер»

-Қайырлы күн! -Сәлеметсіз бе! – Қандай көмек көрсете аламын? -Сіздерде зейнеткерлерге жеңілдіктер бар ма? -Зейнеткерлерге 30 % пайыз жеңілдіктер көрсетілген. -Өте жақсы.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Бағалардың пайызын сөзбен жазыңыз.
Көзге арналған тамшы – 700 теңге – 30 %
Жақпамай – 1300 теңге – 30 %
Тіс ауруына қарсы – 1360 теңге – 30%
Ұнтақ – 1590 теңге – 30%
Дәрі – дәрмектерге – 20 %

17. АДАМНЫҢ ДЕНЕ МҮШЕЛЕРІ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

дене	тело
бас	голова
шаш	волосы
құлақ	ухо,уши
маңдай	лоб
көз	глаза
бет	лицо
мұрын	нос
ерін	губы
ауыз	рот
кеуде	грудь
қол	рука
аяқ	нога

ГРАММАТИКА«Зат есім» Сұрақтары: Кім? Кімдер? Не? Нелер?

СӨЙЛЕСУ«Адамның дене мүшелері»

-Сәлем, Ержан! -Сәлем, Жанар! – Қалың қалай? – Жақсы, Жанар отбасың бар ма? – Иә, бар. Жұбайым , қызым бар. -Қызың қандай? -Қызымның бойы орташа, көзі қысық, шашы бұйра, ұзын. – Ол әкесіне ұқсайды.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Дене мүшелерін жазыңыз.

18. Бақылау тест

Аударыңыз
1	дәрі
2	кеңес беру
3	міне, алыңыз
4	дәрумендер
5	қанша тұрады?
6	ашық
7	күте тұрыңыз
8	қазір әкелемін
9	сізді тыңдап тұрмын
10	жеңілдіктер
11	бөліп төлеу
12	қолма – қол ақша
13	пайыз
14	төлеңіз
15	ағза
16	құлақ
17	мұрын
18	кеуде

Аударыңыз
1	список лекарств
2	чем могу помочь?
3	закрыто
4	могу предложить
5	сейчас принесу
6	скидки
7	процент
8	приходите еще
9	губы
10	лоб

 

19. МЕНІҢ МАМАНДЫҒЫМ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

аудармашы	переводчик
жаттықтырушы	тренер
медбике	медсестра
тәрбиеші	воспитатель
қаржыгер	финансист
есепші	бухгалтер
қызмет ету	служить
оқыту	учить
мамандығым бойынша	по специальности
емдеу	лечить
таңдау	выбирать
сату	продавать

ГРАММАТИКА«Жіктік жалғауы» 

СӨЙЛЕСУ«Менің мамандығым»

-Сіздің мамандығыңыз кім? -Менің мамандығым аудармашы? – Ата – анаңыз кім болып жұмыс істейді? – Ата – анам зейнеткер. – Кім мамандығы бойынша жұмыс істемейді? -Ағам, ол жеке кәсіпкер.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Бос орынға мамандық атауларын қойыңыз.

Ержанның анасы ……….	болып жұмыс істейді.
Оның ағасы ……….
Біздің ұлымыз ……….
Менің туған інім ………..
Сенің қызың ………..

20. МЕНІҢ ЖҰМЫС КҮНІМ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

орталық	Центр, центральный
ғимарат	здание
жұмыс кестесі	график работы
жұмыс күні	рабочий день
іссапар	командировка
тапсырма	задание, поручение
басталады	начинается
аяқталады	заканчивается
орналасқан	расположен
қатысу	участвовать, посещать

ГРАММАТИКА«Тәуелдік жалғауы» 

СӨЙЛЕСУ«Менің жұмыс күнім»

Қызметкер: – Сәлеметсіз бе! Басшы: – Сәлемесіз бе! Қызметкер: – Бүгін жиналыс болады ма? Басшы: – Иә, жиналыс болады. Қызметкер: – Сағат 11:00 болады ма? Басшы: – Жоқ, 10:00 бастаймыз.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Мәтінді оқыңыз. Сұраққа жауап беріңіз.

Айгүл Асанқызы – қалалық әкімшілікте хатшы болып жұмыс істейді. Әкімшілік ғимараты орталықта орналасқан. Айгүл жұмыс кестесі бойынша 5 күн жұмыс істейді. Жұмысы таңертең 9:00 басталады, кешкі 18:00 аяқталады. Ол берілген тапсырмаларды орындайды.

1. Айгүл Асанқызының жұмыс орны _______________________________
2. Әкімшілік орналасқан жер ______________________________________
3. Айгүл кім болып жұмыс істейді?__________________________________
4. Айгүлдің жұмыс кестесі __________________________________________

Мәтіндегі сандарды сөзбен жазып щығыңыз.

21. КҮН ТӘРТІБІ, АПТА КҮНДЕРІ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

апта атаулары	дни недели
осы аптада	на этой неделе
келесі аптада	на следующей неделе
күнтізбе	календарь
тәулік	сутки
жыл	год
ай	месяц
күн	день
уақыт	время
сағат	часы

ГРАММАТИКА«Мезгіл мәнді жатыс септігі. Қашан? Нешеде?» 

Көп нүктенің орнына мезгіл мәнді жатыс септігін қойыңыз.

Жұмыс күні тоғыз ….. басталады

Демалысқа жаз ….. шығамын

Менің туған күнім наурыз ….

СӨЙЛЕСУ«Апта атаулары»

-Бүгін аптаның нешінші күні? -Бүгін аптаның _____________ – Аптада неше күн бар? – Аптада _____ күн бар. – Бір айда неше күн бар? – Бір айда _______күн бар.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Сөйлемдерді апта күндеріне ретімен орналастырыңыз.

Дүйсенбі _________________________________________________________________

Сейсенбі_________________________________________________________________

Сәрсенбі _________________________________________________________________

Бейсенбі _________________________________________________________________

Жұма ____________________________________________________________________

Сенбі ____________________________________________________________________

Жексенбі _________________________________________________________________

Сенбі күні киноға барамын. Сәрсенбі , жұма күндері жаттығу залына барамын. Жетінші күні дүкен аралаймын. Дүйсенбі күні ата – анама соғамын.

Бос орынға мамандық атауларын қойыңыз. Екінші күні есеп тапсырамын. Төртінші күні қонаққа барамын.

22. БОС УАҚЫТ

ЖАҢА СӨЗДЕР «Сөздік»

немен айналысасың?	чем занимаетесь?
белсенді демалыс	активный отдых
дүкен аралау	ходить по магазинам
саяхат	путишествие
жүзу	плавать
шаңғы тебу	кататься на лыжах
боспын	свободен (на)
бос емеспін	занят (а)
шұғылданамын	занимаюсь
қыдыру	гулять

ГРАММАТИКА«Етістіктер» 

СӨЙЛЕСУ«Бос уақытым»

Айару, бос уақытында не істейсің? Бос уақытымда жүзумен айналысамын. Ал сен ше? Мен спортпен шұғылданамын. Қандай спорт түрімен? Күреспен. Айару, жаттығуға қай күндері барасың? Сәрсенбі, жұма күндері. Жақсы, бірге барайық? Жақсы.

ТАПСЫРМА «Оқы, жаз, есте сақта!»

Суретке қарап әңгіме құрастырыңыз.

23. Бақылау тест

Аударыңыз
1	аудармашы
2	есепші
3	оқыту
4	сату
5	ғимарат
6	орталық
7	тапсырма
8	жұмыс күні
9	басталады
10	іссапар
11	апта
12	тәулік
13	уақыт
14	сағат
15	белсенді демалыс
16	саяхат
17	жүзу
18	қыдыру
19	бос емеспін
20	дүкен аралау

Аударыңыз
1	свободен
2	активный отдых
3	чем заниматесь?
4	дни недели
5	год
6	месяц
7	день
8	график работы
9	центральный
10	тренер

 

ГРАММАТИКАЛЫҚ АНЫҚТАҒЫШ

Көптік жалғаулары

Жіктік жалғаулары

Тәуелдік жалғаулары

Септік жалғаулары

ҚОСЫМША

Сандар

БІР, ЕКІ, ҮШ, ТӨРТ, БЕС,АЛТЫ,ЖЕТІ,СЕГІЗ,ТОҒЫЗ,ОН,ЖИЫРМА,

ОТЫЗ, ҚЫРЫҚ,ЕЛУ, АЛПЫС,ЖЕТПІС,СЕКСЕН,ТОҚСАН, ЖҮЗ, МЫҢ

Түстер

Апта күндері

Ай аттары

Жыл мезгілдері

СӨЗДІК

сәлеметсіз бе	здравствуйте
мен – сатушымын	я – продавец
мен – сатып алушымын	я – покупатель
киім	одежда
не қалайсыз?	что желаете?
қандай көмек көрсете аламын?	чем я могу помочь?
міне, алыңыз	вот, возьмите
тағы келіңіз!	приходите еще
қош келдіңіз!	добро пожаловать!
рақмет! сау болыңыз!	спасибо! до свидания!

өмірбаян	автобиография
әйел	женщина, жена
күйеу	муж
тудым	родился
жас	возраст, лет
мамандық	профессия
бос уақытында	свободное время
үйленген	женат
тұрмыста	замужем
бойдақ	холостой

отбасы	семья
ата	дедушка
әже	бабушка
әке	папа
ана, шеше	мама
ата-ана	родители
аға	брат
сестра	әпке
келін	невестка
күйеу бала	зять
бала	ребенок
ұл	сын, мальчик
қыз	дочь, девочка
шөбере	правнук

сауда орталығы	торговый центр
жеңілдіктер	скидки
көйлек	платье
ақша	деньги
ашық	открыто
жабық	закрыто
баға	цена
өлшем	размер
не аласыз?	что купите?
қанша тұрады?	сколько стоит?

сыртқы киім	верхняя одежда
белдемше	юбка
жеңсіз	безрукавка
жейде	рубашка
тон	шуба
орамал	платок
пәлте	пальто
жарасып тұр	вам идет
өлшеп көріңіз	примерьте
бар ма?	есть ли?

жейде	рубашка
шалбар	брюки
костюм-шалбар	брючный костюм
жеңіл жейде	футболка
шұлық	носки
шәпке	шапка
қолғап	варежки
түсіріп беріңізші	уступите, пожалуйста
керек	нужно
тура келді	подошли как раз

аяқкиім	обувь
сапалы	качественный
ыңғайлы	удобный
былғары	кожа
арзан	дешевый
қымбат	дорогой
бәтеңке	ботинки
етік	сапоги
төлеңіз	платите
бөліп төлеу	рассрочка

көйлек	платья (для девочки)
жемпір	кофта
ішкөйлек	майка
желетке	жилетка
өлшем	размер
қалың	толстый
жұқа	тонкий
карта арқылы төлеу	оплата картой
беріңізші	дайте
көмек	помощь

төсек – орын	постель
жастық тысы	наволочка
көрпе	одеяло
өндіруші	произдводство
тұтынушы	клиент
жастық	подушка
мақта	хлопок
жібек	шелк
іздеп жүрмін	ищу
ұсына аламын	могу предложить

шие	вишня
алма	яблоко
алмұрт	груша
жүзім	виноград
асқабақ	тыква
қарбыз	арбуз
құлпынай	клубника
пияз	лук
қырыққабат	капуста
бұрыш	перец
сәбіз	морковь
қызанақ	помидор

ет	мясо
ірімшік	сыр
сүт	молоко
тұз	соль
нан	хлеб
қант	сахар
айран	кефир
қаймақ	сметана
шұжық	колбаса
сүзбе	творог

шашқа күтіміне арналған құралдар	средства по уходу для волос
бет күтіміне арналған құралдар	средства по уходу лицом
бетке арналған ұнтақ	пудра
бет әрлеуші құралдар	корректирующие средства
бет далабы	румяна
қабақ бояуы	тени для век
көзге арналған қарындаш	карандаш для глаз
кірпікке арналған тушь	тушь для ресниц
ерін далабы	помада
әтір	духи

спорттық костюм	спортивный костюм
шаңғы костюмі	лыжный костюм
спорттық шалбар	спортивные брюки
футбол жейдешесі	футболка
қалың жемпір	толстовка
шомылу киімі	купальные костюмы
бокс қолғабы	боксерские перчатки
шомылатын бас киім	купальная шапочка
әкелемін	принесу
күте тұрыңыз	подождите

мақта	вата
жылытқы	грелка
тамшы	капли
дәрі-дәрмек	лекарства
жақпамай	мазь
дәке	марля
дәрітамызғыш	пипетка
ұнтақ	порошки
таблетка	таблетки

қуаттағыш	зарядноеустройство
құлаққаптар	наушники
жадкарталары	картыпамяти
қаптама	чехол
қорғанышшыны	защитныестёкла
автоұстағыштар	авто держатели
тауар	товар
кепілдік беріледі	предоставляется гарантия
қолма қол төлем	наличные
қолданамыз	используем

сұлулық салоны	салон красоты
алдын ала жазылу	записаться заранее
шаш қидыру	стрижка
шаш үлгісі	прическа
шаш	волосы
тырнақ	ногти
қас	брови
кірпік өсіру	наращивание ресницы
сәнді	модно
бет терісі күтімі	уход за кожей лица

мәзірді алып келесіз бе?	не могли бы вы принести меню, пожалуйста?
тапсырыс беруге дайынсыз ба?	вы гоотовы сделать заказ?
Кешенді түскі ас	комплексный обед
тағы не қалайсыз?	желаете что – нибудь ещё?
даяшы	официант
резервке қою	зарезервировать
қанша уақыт алады?	сколько это времени займет?
сізге кофе немесе шай?	вам кофе или чай?
шотты алып келесіз бе?	могли бы вы принести мне счет?
тамақтарыңыз дәмді екен	вкусно было

ине мен жіп	иглы и нитки
ылғалды майлықтар	влажные салфетки
желім	клей
қайшы	ножницы
қоқыс пакеті	мусорный пакет
тіс тазалағыш	зубочистки
тарақ	расческа
торт шамдары	свечи для торта
сіріңке	спичка
жарық түсіруші шам	фонарик

қуыршақ	кукла
жұмсақ ойыншық	мягкая игрушка
қыз балаларға арналған ойыншықтар	игрушки для девочек
ұл балаларға арналған ойыншықтар	игрушки для мальчиков
ойыншық машина	машинка
секіргіш	скакалка
сыйлық	подарок
конструкторлық ойыншықтар	конструктор